นอนกัดฟัน คืออะไร ? รักษาได้ไหม ?
นอนกัดฟัน (Bruxism) ภาวะที่เกิดการบด กัด ขบเน้นฟัน บดเคี้ยวฟัน ของตัวเอง ขณะนอนหลับโดยที่ไม่รู้ตัวหรือบางรายอาจกัดฟันโดยไม่รู้ตัวขณะตื่นได้ด้วย
การ นอนกัดฟัน คืออะไร
การนอนกัดฟันขณะนอนหลับ ถือเป็นความผิดปกติของการเคลื่อนไหวที่เกียวข้องกับการนอนหลับ (Sleep-Related Movement Disorder) ผู้ที่กัด หรือ เคี้ยวฟัน กัดฟันขณะนอนหลับ มีแนวโน้มที่จะมีปัญหาการนอนหลับอื่น ๆ เช่น การกรน ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคข้อต่อขากรรไกรอักเสบ
การนอนกัดฟันที่ไม่รุนแรงอาจไม่จําเป็นต้องรักษา อย่างไรก็ตาม ในบางรายการนอนกัดฟันอาจเกิดขึ้นบ่อยและรุนแรง จนนําไปสู่ความผิดปกติของขากรรไกร ปวดหัว ฟันเสียหาย และปัญหาอื่น ๆ ตามมาได้ หากมีอาการนอนกัดฟันขณะหลับต่อเนื่องยาวนานโดยที่ไม่รู้ตัว อาจนําไปสู่ภาวะแทรกซ้อนอื่นที่จะตามมา จึงเป็นเรื่องสําคัญที่จะต้องสังเกตพบสัญญาณ หรือ อาการนอนกัดฟัน ที่มีระดับอันตราย ให้ได้ ทั้งนี้ ภาวะการนอนกัดฟัน สามารถเกิดขึันทั้งในผู้ใหญ่และในเด็กได้ด้วยเช่นกัน
สังเกตตัวเองด่วน อาการนอนกัดฟัน
อาการนอนกัดฟัน มักไม่พบได้ด้วยตัวเอง เพราะมักเกิดขึ้นระหว่างที่กำลังนอนหลับ อาการเหล่านี้มักถูกพบโดยบุคคลอื่นได้ เช่น คู่สามี ภรรยา เพื่อน พ่อแม่ หรือบุคคลที่นอนกับผู้ที่มีอาการ อย่างไรก็ดี สามารถสังเกตความผิดปกติด้วยตัวเองได้ ดังนี้
- รู้สึกเสียวฟัน เมื่อถูกของร้อนหรือเย็น
- รู้สึกเสียงฟันขณะแปรงฟัน
- มีรอยเส้นบาง ๆ ที่เคลือบฟันของฟันบางซี่
- ฟันสึก ฟันแตก ฟันร้าว หรือ ฟันโยก
- ปวดฟันอย่างรุนแรง ไม่ทราบสาเหตุ
- ปวดบริเวณขากรรไกร คอ บ่า ไหล่ หรือใบหน้า
- มีเสียงคลิกหน้าใบหู หรือ ปวดบริเวณหน้าใบหู
- ปวดศีรษะบ่อย ๆ
- พบแผลบริเวณกระพุ้งแก้มด้านใน
- นอนหลับไม่สนิท พบอาการเพลียหลังตื่นนอน
ต้นเหตุ อาการนอนกัดฟัน
อ้างอิงจาก NIH : National Institute of Dental and Craniofacial Research สาเหตุของการนอนกัดฟันพบได้จากหลายปัจจัย ที่อาจก่อรวมกันแล้วส่งผลให้เกิดภาวะนอนกัดฟัน อาจเกิดมาจากปัจจัยทางจิตสังคม (Psychosocial Factors) เช่น ความเครียด วิตกกังวล ความรู้สึกเศร้าหมอง การดื่มแอลกอฮอล์ต่อเนื่องในปริมาณมาก สูบบุหรี่ การบริโภคคาเฟอีนมากเกินไป
การเกิดภาวะนอนกัดฟันในบางราย อาจมีสาเหตุที่เกี่ยวเนื่องกับเหตุผลด้านพันธุกรรมร่วมด้วย
หรือ การใช้ยาบางประเภท เพื่อใช้รักษาภาวะซึมเศร้า ภาวะชัก และ ยาที่ใช้รักษาภาวะ ADHD อาจะส่งผลอย่างมีนัยสำคัญที่จะเพิ่มโอกาสการเกิดอาการนอนกัดฟันในขณะนอนหลับ
ทั้งนี้ อาจมาจากเหตุปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) และอาจเกิดขึ้นได้จากความผิดปกติของฟัน เช่น การสบฟัน มีฟันหลอ หรือฟันเบี้ยว
การวินิจฉัย ภาวะการนอนกัดฟัน
การวินิจฉัยด้วยประวัติสุขภาพ
แพทย์เฉพาะทางจะรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความถี่ ของการบดฟัน กัดฟัน ทั้งระหว่างวัน และขณะนอนหลับ สอบประวัติเกี่ยวกับอาการเจ็บ ปวด ที่เกิดขึ้นบริเวณฟัน ขากรรไกร อากรปวดศีรษะ ปวดบริเวณใบหน้า หรือปวดบริเวณ คอ บ่า ไหล่
ทั้งนี้ อาจสอบประวัติการรักษาเกี่ยวกับภาวะทางจิตสังคมร่วมด้วย เช่น ภาวะเครียด นอนไม่หลับ หรือประวัติการรักษาเกี่ยวกับภาวะทางจิตใจ ในบางรายจะสอบถามบุคคลที่นอนร่วมกันเป็นประจํา เช่น คู่สามี ภรรยา แฟน พ่อแม่ พี่น้อง เพื่อรวบรวมข้อมูลสังเกตอาการที่เกิดขึ้นระหว่างนอนหลับ
วินิจฉัยด้วยการตรวจร่างกาย
แพทย์เฉพาะทางจะสั่งตรวจร่างกายเพิ่มเติม เพื่อรวบรวมข้อมูลสำหรับวินิจฉัยเพิ่มเติม เพื่อให้ได้ข้อมูลสำหรับการแนะนำการรักษาที่ครบ ครอบคลุมมากขึ้น เช่น สั่งทำ X-Ray สั่งทำ CBCT หรือ CT Scan เพิ่มเติม เพื่อให้เห็นลึกถึงส่วนของกระดูกขากรรไกร ว่าเกิดความเสื่อม ของขากรรไกร ของฟัน หรือเกิดการอักเสบขึ้นร่วมด้วยหรือไม่
การวินิจฉัยด้วยการตรวจการนอนหลับ
การตรวจการนอนหลับ หรือ Sleep Test จะเฝ้าดู Sleep Stage และเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างการนอนหลับตลอดทั้งคืน เพื่อพิจารณารูปแบบ หรือ วงจรของการนอนหลับ ว่ามีรูปแบบที่ผิดปกติไปหรือไม่ มีสิ่งรบกวนระหว่างการนอนหลับอะไรบ้าง ทั้งจากภายในและภายนอกที่ทําให้การนอนหลับไม่มีคุณภาพ เช่น การกระตุกแขนขาที่ทําให้หลับไม่สนิท การนอนละเมอมากผิดปกติหรือที่อันตรายมาก คือ การหยุดหายใจขณะหลับ ที่ทําให้ง่วงระหว่างวัน หรือ ท่าทางระหว่างการหลับ และรวมไปถึงการนอนกัดฟันหรือไม่ ขณะนอนหลับ
แนวทางการรักษานอนกัดฟัน ที่ VitalSleep & Wellness
รักษาด้วยวิธี ปรับพฤติกรรม
ทันแพทย์เฉพาะทางให้คําปรึกษา เกี่ยวกับการสังเกตพฤติกรรมการนอนกัดฟัน วิธีการปรับพฤติกรรม เพื่อหลีกเลี่ยงการนอนกัดฟันขณะนอนหลับ หรือ การนอนกัดฟันโดยไม่รู้ตัวขณะตื่น
รักษาด้วยวิธี การจัดการความเครียด
ทันตแพทย์เฉพาะทางให้คําแนะนํา เกี่ยวกับการจัดการภาวะทางจิตสังคม การจัดการความเครียด แนะนําเกี่ยวกับการนอน หรืออาจะให้คําแนะนําร่วมกับจิตแพทย์เพื่อการจัดการภาวะทางจิตสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ
รักษาด้วย เฝือกสบฟัน
เฝือกสบฟัน หรือ Splint ชนิด DuraSoft เป็นอุปกรณ์ที่ผลิตจากวัสดุอะคลิลิกใส ประเภท Medical Grade ที่มีความแข็งแต่ยืดหยุ่นสูงโดยทันตแพทย์จะแนะนําให้ใส่อุปกรณ์ชนิดนี้ ครอบไว้เฉพาะส่วนของขากรรไกรบน หรือ ขากรรไกรล่าง อย่างใดอย่างหนึ่ง ป้องกันไม่ให้ฟันบน และ ฟันล่าง สัมผัสกันโดยตรง เพื่อลดแรงขบ แรงบดกันของฟัน จากการนอนกัดฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทําให้ฟันสึก แตกบิ่น ปวดบริเวณข้อต่อขากรรไกร มีเสียงคลิกบริเวณหน้าใบหู และอาจส่งผลให้ข้อต่อขากรรไกรเสื่อมตามมาได้ในอนาคต
รักษาเพิ่ มเติม ด้วยการรักษาทางทันตกรรม
กรณีที่พบปัญหาเพิ่มเติมจากการนอนกัดฟัน เช่น ฟันสึก ฟันบิ่น แตก สามารถดูแลฟันเพิ่มเติมได้ ด้วยทันตกรรมบูรณะ คือ ซ่อมแซม ตกแต่ง เติมเต็ม ทําให้ฟันสวยงาม ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควบคู่ไปกับการรักษาอาการนอนกัดฟัน โดยทันตแพทย์เฉพาะทางแต่ละสาขาที่เกียวข้องจะตรวจละเอียด ให้คําแนะนํา และเลือกการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคลต่อไป
ภาวะนอนกัดฟัน อาจเกิดขึ้นในขณะที่ไม่รู้ตัว แต่หากเกิดขึ้นแล้ว มักพบปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ร่วมด้วย หรือ ตามมา เช่น อาจเป็นสัญญาณของภาวะปัญหาทางจิตสังคม เครียดสะสม วิตกกังวลมากเกินไป หรืออาจนําไปสู่อาการเจ็บ ปวด หรือมีเสียงคลิกบริเวณหน้าใบหู หรือข้อต่อกรรไกร ทําให้เกิดการอักเสบและการเสื่อมของกระดูกข้อต่อขากรรไกร ซึ่งอาการเหล่านี้สามารถตรวจวินิจฉัยและรักษาได้ ด้วยวิธีการแบบไม่ผ่าตัด
อย่างไรก็ดี อาการมักจะมีความรุนแรงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ หากปล่อยไว้นานไม่รีบรักษา หรือตรวจพบช้า อาจต้องรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด และสามารถรักษาที่ VitalSleep & Wellness ได้ทั้งสองแบบ
เหตุผลสำคัญ ! ต้องเลือก VitalSleep & Wellness
ตรวจคุณภาพการนอนหลับได้จากที่บ้าน
ตรวจการหลับ Sleep Test ที่ VitalSleep & Wellness สะดวก ง่าย ไม่ต้องเดินทาง มีเจ้าหน้าที่เดินทางไปติดตั้งให้ถึงทีบ้าน อ่านผลการตรวจโดยแพทย์เฉพาะทาง Dental Sleep Medicine
รักษานอนกัดฟัน ด้วยวิธีการที่หลากหลาย
ที่ VitalSleep & Wellness นําเสนอแนวทางการรักษานอนกัดฟัน ด้วยวิธีการที่หลากหลาย ออกแบบเฉพาะบุคคล รักษาได้ทั้งแบบไม่ผ่าตัด และแบบผ่าตัด และการรักษาครอบคลุมไปถึงการรักษาอาการนอนกรนและ ข้อต่อขากรรไกรอักเสบ
ค้นหา และรักษานอนกัดฟัน ที่ต้นเหตุ
เน้นการตรวจเชิงลึกหลายแนวทาง เพื่อค้นหาและวินิจฉัยสาเหตุการรักษาที่แท้จริง มุ่งเน้นรักษาและ บําบัดสาเหตุของการกัดฟัน และผสานการบำบัด ด้วย Myofunctional Therapy
แนวทางการรักษา องค์รวม ผสมผสาน
นําเสนอการรักษาที่หลากหลาย ออกแบบเฉพาะบุคล เน้นการรักษาแบบผสมผสมการรักษาหลายอย่าง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ครอบคลุมทุกความแตกต่างของแต่ละบุคคล
