นอนกัดฟัน เกิดจากอะไร อันตรายไหม วิธีแก้ที่เหมาะกับคุณที่สุด

แม้ยังไม่สามารถระบุสาเหตุของการนอนกัดฟันที่แน่ชัดได้ แต่งานวิจัยพบว่า “ความเครียด” และ “ความวิตกกังวล” เป็นปัจจัยหลักของอาการนี้

งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดเรื้อรังและการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง

งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่า ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง โดยเฉพาะการกระตุ้นแกน HPA (Hypothalamic-Pituitary-Adrenal axis) ซึ่งนำไปสู่การเพิ่มระดับคอร์ติซอลในน้ำลาย และอาจทำให้เกิดพฤติกรรมกัดฟันซ้ำๆ ขณะนอนหลับ

ข้อมูลงานวิจัยจาก PubMed Central (PMC)

นอนกัดฟัน คืออะไร?

นอนกัดฟัน (Bruxism) คือพฤติกรรมที่เกิดขึ้นขณะนอนหลับ โดยผู้ป่วยจะขบฟันหรือบดฟันไปมาโดยไม่รู้ตัว อาจมีเสียงกัดฟันดังจนคนข้าง ๆ สะดุ้งตื่นกลางดึก ส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์และคุณภาพการนอน คนที่นอนกัดฟันมักมีอาการปวดกราม ปวดข้อต่อขากรรไกรหรือปวดศีรษะตอนตื่นนอน บางรายอาจมีพฤติกรรมนอนกัดฟันมากกว่า 100 ครั้งต่อคืนด้วย

เช็กอาการ จะรู้ได้อย่างไรว่าคุณนอนกัดฟัน?

เพราะอาการมักเกิดขณะนอนหลับโดยที่เราไม่รู้ตัว วิธีที่ดีที่สุดในการวินิจฉัย คือ “การตรวจการนอนหลับ (Sleep Test)” สามารถตรวจจับการทำงานของกล้ามเนื้อขณะนอนหลับได้อย่างแม่นยำ นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตอาการต่อไปนี้ได้ด้วยตัวเอง ดังนี้

• ปวดกราม ปวดศีรษะ เมื่อยใบหน้าเมื่อตื่นนอน
• ได้ยินเสียงกรามลั่นเวลาอ้าปาก
• อ้าปากลำบาก
• ฟันสึกมากกว่าปกติ ฟันแตกจากแรงบดเคี้ยว
• หายใจทางปากขณะนอน
• ข้อต่อขากรรไกรอักเสบ ขยับได้ลำบาก
• เสียวฟันเวลาดื่มน้ำร้อนหรือน้ำเย็น
• มีเสียงกัดฟันดังจนคนข้าง ๆ สะดุ้งตื่น

ผลเสียจากการนอนกัดฟัน

แม้อาการจะดูไม่รุนแรงมากในช่วงแรก แต่หากปล่อยไว้นานอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น

• ฟันสึกและบางลง
  จนเกิดอาการเสียวฟัน คอฟันลึก หรือใบหน้าสั้นลงจากการสูญเสียเนื้อฟัน
• ฟันบิ่นหรือแตก
  ถึงขั้นทะลุโพรงประสาทฟัน ทำให้ปวดฟันและเคี้ยวอาหารไม่ได้
• ปวดกล้ามเนื้อบริเวณกรามและใบหน้า
  ขยับปากลำบาก ขากรรไกรอักเสบและเสื่อมในระยะยาว
• กระดูกกรามขยายตัว
  ทำให้ใบหน้าดูใหญ่หรือเบี้ยวผิดรูป
• กระทบความสัมพันธ์
  เพราะเสียงกัดฟันรบกวนการนอนของคนข้างในทุก ๆ คืน

วิธีรักษาอาการนอนกัดฟันแบบเฉพาะทางที่ VitalSleep Clinic

ที่ VitalSleep Clinic เราใช้แนวทางวินิจฉัยอย่างครอบคลุม พร้อมวิธีรักษาที่ออกแบบเฉพาะบุคคล เพื่อหยุดพฤติกรรมกัดฟันขณะหลับอย่างได้ผล

1. ใช้อุปกรณ์ครอบฟันกันกัดฟันเฉพาะบุคคล (Splint)

หากพบว่าการนอนกัดฟันไม่ได้เกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ แพทย์เฉพาะทางจะทำ Splint หรือ Night Guard แบบเฉพาะบุคคล ให้พอดีกับฟันและขากรรไกรของผู้ป่วย

• ป้องกันการสึกกร่อนของผิวฟัน
• ลดแรงกดที่ขากรรไกรและข้อต่อขากรรไกร (TMD)
• ช่วยลดอาการปวดศีรษะและกล้ามเนื้อใบหน้าในระยะยาว

อ่านเพิ่มเติม

2. Myofunctional Therapy

หากการนอนกัดฟันเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการกลืนผิดปกติหรือลิ้นตกขณะนอน แพทย์เฉพาะทางอาจแนะนำให้บำบัดกล้ามเนื้อทางเดินหายใจและใบหน้า (Myofunctional Therapy)

• เสริมการควบคุมกล้ามเนื้อใบหน้า ลิ้น และทางเดินหายใจ
• ช่วยลดแรงบดเคี้ยวผิดธรรมชาติขณะนอนหลับ
• มีประสิทธิภาพดีโดยเฉพาะในเด็ก

อ่านเพิ่มเติม

สรุป

นอนกัดฟันไม่ใช่แค่เรื่องเล็ก ๆ ที่ควรมองข้าม เพราะอาจส่งผลต่อทั้งสุขภาพช่องปาก รูปหน้า ความสัมพันธ์ และคุณภาพชีวิต หากสงสัยว่าตัวเองมีอาการนอนกัดฟัน ควรรีบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านการนอนหลับ เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างตรงจุด ก่อนที่อาการจะลุกลามรุนแรงมากขึ้น