แม้ยังไม่สามารถระบุสาเหตุของการนอนกัดฟันที่แน่ชัดได้ แต่งานวิจัยพบว่า “ความเครียด” และ “ความวิตกกังวล” เป็นปัจจัยหลักของอาการนี้
งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดเรื้อรังและการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง
งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่า ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง โดยเฉพาะการกระตุ้นแกน HPA (Hypothalamic-Pituitary-Adrenal axis) ซึ่งนำไปสู่การเพิ่มระดับคอร์ติซอลในน้ำลาย และอาจทำให้เกิดพฤติกรรมกัดฟันซ้ำๆ ขณะนอนหลับ
ข้อมูลงานวิจัยจาก PubMed Central (PMC)
นอนกัดฟัน คืออะไร?
นอนกัดฟัน (Bruxism) คือพฤติกรรมที่เกิดขึ้นขณะนอนหลับ โดยผู้ป่วยจะขบฟันหรือบดฟันไปมาโดยไม่รู้ตัว อาจมีเสียงกัดฟันดังจนคนข้าง ๆ สะดุ้งตื่นกลางดึก ส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์และคุณภาพการนอน คนที่นอนกัดฟันมักมีอาการปวดกราม ปวดข้อต่อขากรรไกรหรือปวดศีรษะตอนตื่นนอน บางรายอาจมีพฤติกรรมนอนกัดฟันมากกว่า 100 ครั้งต่อคืนด้วย
เช็กอาการ จะรู้ได้อย่างไรว่าคุณนอนกัดฟัน?
เพราะอาการมักเกิดขณะนอนหลับโดยที่เราไม่รู้ตัว วิธีที่ดีที่สุดในการวินิจฉัย คือ “การตรวจการนอนหลับ (Sleep Test)” สามารถตรวจจับการทำงานของกล้ามเนื้อขณะนอนหลับได้อย่างแม่นยำ นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตอาการต่อไปนี้ได้ด้วยตัวเอง ดังนี้
- ปวดกราม ปวดศีรษะ เมื่อยใบหน้าเมื่อตื่นนอน
- ได้ยินเสียงกรามลั่นเวลาอ้าปาก
- อ้าปากลำบาก
- ฟันสึกมากกว่าปกติ ฟันแตกจากแรงบดเคี้ยว
- หายใจทางปากขณะนอน
- ข้อต่อขากรรไกรอักเสบ ขยับได้ลำบาก
- เสียวฟันเวลาดื่มน้ำร้อนหรือน้ำเย็น
- มีเสียงกัดฟันดังจนคนข้าง ๆ สะดุ้งตื่น
ผลเสียจากการนอนกัดฟัน
แม้อาการจะดูไม่รุนแรงมากในช่วงแรก แต่หากปล่อยไว้นานอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น
- ฟันสึกและบางลง
จนเกิดอาการเสียวฟัน คอฟันลึก หรือใบหน้าสั้นลงจากการสูญเสียเนื้อฟัน - ฟันบิ่นหรือแตก
ถึงขั้นทะลุโพรงประสาทฟัน ทำให้ปวดฟันและเคี้ยวอาหารไม่ได้ - ปวดกล้ามเนื้อบริเวณกรามและใบหน้า
ขยับปากลำบาก ขากรรไกรอักเสบและเสื่อมในระยะยาว - กระดูกกรามขยายตัว
ทำให้ใบหน้าดูใหญ่หรือเบี้ยวผิดรูป - กระทบความสัมพันธ์
เพราะเสียงกัดฟันรบกวนการนอนของคนข้างในทุก ๆ คืน
วิธีรักษาอาการนอนกัดฟันแบบเฉพาะทางที่ VitalSleep Clinic
ที่ VitalSleep Clinic เราใช้แนวทางวินิจฉัยอย่างครอบคลุม พร้อมวิธีรักษาที่ออกแบบเฉพาะบุคคล เพื่อหยุดพฤติกรรมกัดฟันขณะหลับอย่างได้ผล
1. ใช้อุปกรณ์ครอบฟันกันกัดฟันเฉพาะบุคคล (Splint)
หากพบว่าการนอนกัดฟันไม่ได้เกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ แพทย์เฉพาะทางจะทำ Splint หรือ Night Guard แบบเฉพาะบุคคล ให้พอดีกับฟันและขากรรไกรของผู้ป่วย
- ป้องกันการสึกกร่อนของผิวฟัน
- ลดแรงกดที่ขากรรไกรและข้อต่อขากรรไกร (TMD)
- ช่วยลดอาการปวดศีรษะและกล้ามเนื้อใบหน้าในระยะยาว
2. Myofunctional Therapy
หากการนอนกัดฟันเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการกลืนผิดปกติหรือลิ้นตกขณะนอน แพทย์เฉพาะทางอาจแนะนำให้บำบัดกล้ามเนื้อทางเดินหายใจและใบหน้า (Myofunctional Therapy)
- เสริมการควบคุมกล้ามเนื้อใบหน้า ลิ้น และทางเดินหายใจ
- ช่วยลดแรงบดเคี้ยวผิดธรรมชาติขณะนอนหลับ
- มีประสิทธิภาพดีโดยเฉพาะในเด็ก
สรุป
นอนกัดฟันไม่ใช่แค่เรื่องเล็ก ๆ ที่ควรมองข้าม เพราะอาจส่งผลต่อทั้งสุขภาพช่องปาก รูปหน้า ความสัมพันธ์ และคุณภาพชีวิต หากสงสัยว่าตัวเองมีอาการนอนกัดฟัน ควรรีบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านการนอนหลับ เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างตรงจุด ก่อนที่อาการจะลุกลามรุนแรงมากขึ้น
