ใหลตาย คุณเคยได้ยินข่าวคนที่ดูแข็งแรงดี แต่กลับจากไปอย่างกะทันหันขณะหลับไหม? หลายครั้งสิ่งนี้ถูกเรียกว่า “ใหลตาย” ภัยเงียบที่มักเกิดขึ้นโดยไม่ทันได้ตั้งตัว และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตที่สร้างความกังวลให้กับคนรอบข้างอย่างมาก
ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปทำความเข้าใจว่า ใหลตายคืออะไร เกิดจากอะไร ใครเสี่ยง และป้องกันได้อย่างไร?
ใหลตายคืออะไร?
ความหมายของคำว่า “ใหลตาย”
“ใหลตาย” เป็นคำที่คนไทยใช้เรียกการเสียชีวิตอย่างกะทันหันในขณะนอนหลับ มักเกิดในคนที่ดูเหมือนแข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัวร้ายแรง และไม่ได้มีอาการเจ็บป่วยชัดเจนมาก่อน
สาเหตุที่แท้จริงของการใหลตาย
แม้คำว่า “ใหลตาย” จะฟังดูเหมือนอธิบายยาก แต่ในทางการแพทย์มักสัมพันธ์กับ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea หรือ OSA) โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ และปัญหาการทำงานของสมองหรือระบบประสาท
ทำไม? ใหลตายจึงถูกเรียกว่าภัยเงียบ
การเกิดขึ้นแบบไม่ทันตั้งตัว
คนที่ใหลตายส่วนใหญ่จะจากไปในขณะที่กำลังนอนหลับอยู่ โดยไม่มีสัญญาณเตือนรุนแรงก่อนหน้า ทำให้คนรอบข้างไม่ได้สังเกตและคาดไม่ถึง
คนไข้หลายคนไม่รู้ตัวว่าตัวเองมีความเสี่ยง
คนจำนวนมากมีภาวะนอนกรนหรือหยุดหายใจขณะหลับ แต่ไม่เคยตรวจสุขภาพการนอนหลับเลย นั่นคือเหตุผลว่าทำไมใหลตายจึงเป็นภัยเงียบที่น่ากลัว
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดใหลตาย
1. ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (OSA) เพิ่มความเสี่ยงการเสียชีวิตเฉียบพลันช่วงกลางคืน
งานศึกษาของ Apoor S Gami และคณะ วิเคราะห์กว่า 10,701 คน พบว่า คนที่มีภาวะ OSA และมีจำนวนครั้งของ Apnea-Hypopnea (AHI) มากกว่า 20 ครั้งต่อชั่วโมง รวมถึงระดับออกซิเจนในเลือดช่วงกลางคืนต่ำกว่า 78% มีความเสี่ยงเกิด Sudden Cardiac Death (SCD) มากขึ้นอย่างมีนัยยะ
2. กลุ่มอาการ SUNDS เกิดจากความผิดปกติของระบบไฟฟ้าหัวใจ
การทบทวนงานวิจัยในภาคใต้เอเชีย ระบุว่าภาวะ Brugada Syndrome (ความผิดปกติทางพันธุกรรมของช่องไอออน เช่น SCN5A) เป็นสาเหตุสำคัญที่อาจอธิบายการตายกะทันหันขณะนอนหลับ (Bangungot หรือ SUNDS) ได้
นอกจากนี้ ยังมีข้อมูลระบุว่ากลุ่มอาการนี้พบบ่อยในผู้ชายเชื้อสายเอเชีย โดยในประเทศไทยและลาว Brugada Syndrome ถือเป็นสาเหตุหลักของการตายฉับพลันช่วงหลับ
3. อาการชักตอนกลางคืน (Nocturnal seizures) เพิ่มความเสี่ยง SUDEP
งานวิจัยในผู้ป่วยโรคลมชัก (Epilepsy) จาก Robert J Lamberts และคณะ พบว่า คนที่มีชักตอนกลางคืน มีโอกาสเสี่ยง SUDEP (Sudden Unexpected Death in Epilepsy) สูงขึ้นหลายเท่า โดยเฉพาะถ้าอาการนั้นเกิดในขณะหลับและไม่มีผู้ช่วยเหลือ
4. ภาวะทางพันธุกรรมและโครงสร้างหัวใจ
มีข้อมูลระบุว่ามีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง เช่น Long QT syndrome, Brugada syndrome และ Cardiomyopathies ที่มีความสัมพันธ์กับ sudden arrhythmic death syndrome ได้แก่ การเสียชีวิตเฉียบพลันระหว่างนอนหลับโดยไม่ทราบสาเหตุ
5. ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น อุณหภูมิที่สูง
งานวิจัยล่าสุด ข้อมูลจาก Time ระบุว่าการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศ โดยเฉพาะอากาศร้อนขึ้นในเวลากลางคืน ทำให้ภาวะ OSA แย่ลงและพบโอกาสของ Apnea เพิ่มขึ้นถึง 45% ในคืนที่ร้อน และอาจทำให้โอกาสเสียชีวิตกลางคืนสูงขึ้น
ปัจจัยเสี่ยง
|
รายละเอียด
|
---|---|
OSA (ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ)
|
เพิ่มความเสี่ยง Sudden Cardiac Death เกือบ 2 เท่า โดยเฉพาะหาก AHI > 20 และ O₂ sat ต่ำ < 78%
|
Brugada Syndrome / Ion channelopathies
|
เมื่อตรวจพบความผิดปกติไฟฟ้าหัวใจ มีความเสี่ยงสูงต่อ SUNDS / Bangungot
|
ชักกลางคืน (Nocturnal seizures)
|
เพิ่มความเสี่ยง SUDEP อย่างชัดเจน (OR ประมาณ 3–4)
|
โครงสร้างหัวใจผิดปกติ
|
เพิ่มความเสี่ยง Sudden Arrhythmic Death Syndrome
|
สิ่งแวดล้อม / อุณหภูมิสูง
|
ความร้อนกลางคืนทำให้ OSA แย่ลง เพิ่มโอกาสเสียชีวิต
|
สัญญาณเตือนก่อนเกิดใหลตาย
- นอนกรนดังผิดปกติ โดยเฉพาะเสียงกรนแบบสะดุด
- สะดุ้งตื่นกลางดึก เหมือนหายใจไม่ออก
- ง่วงนอนมากผิดปกติในตอนกลางวัน
- เจ็บหน้าอกหรือหัวใจเต้นแรงขณะนอน
หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติม
การตรวจการนอนหลับ Sleep Test ที่บ้าน (Home Sleep Test)
การตรวจ Sleep Test ที่บ้าน ให้คุณตรวจคุณภาพการนอนหลับได้สะดวกและรวดเร็วภายใต้คำแนะนำจากแพทย์เฉพาะทาง โดยไม่ต้องเดินทางไปคลินิกหรือโรงพยาบาล
- สะดวก ผ่อนคลาย และเข้าถึงง่าย
อุปกรณ์ตรวจตรวจการนอนหลับจะถูกส่งไปติดตั้งถึงบ้าน ไม่ว่าจะอยู่ในกรุงเทพฯ หรือจังหวัดอื่น ๆ ทุกพื้นที่ในประเทศไทยก็สามารถใช้บริการนี้ได้สะดวก
- วิเคราะห์ผลโดยแพทย์เฉพาะทางด้าน Dental Sleep Medicine
เมื่อทดสอบเสร็จแล้ว ข้อมูลจะถูกอ่านผลและวิเคราะห์โดยทีมแพทย์เฉพาะทางที่เชี่ยวชาญด้านการนอน โดยเฉพาะกลุ่มการนอนกรนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (OSA)
- ลดภาระและค่าใช้จ่ายจากการเดินทาง
คุณไม่ต้องเสียเวลาเดินทางหรือรอคิวที่โรงพยาบาล ช่วยประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย อีกทั้งยังสามารถทำในสภาพแวดล้อมที่คุณรู้สึกสบายที่สุด นั่นคือที่บ้าน
- เครื่องมือได้มาตรฐาน เทียบเท่าการตรวจในคลินิก
อุปกรณ์ที่ใช้ใน Sleep Test ที่บ้านของ VitalSleep Clinic มีความแม่นยำสูง และเทียบเท่ากับมาตรฐานการตรวจในโรงพยาบาลเมื่อวินิจฉัยโดยผู้เชี่ยวชาญที่เหมาะสม
สรุป
ใหลตายอาจฟังดูน่ากลัว แต่หากเรารู้ทัน ป้องกัน และตรวจสุขภาพการนอนอย่างสม่ำเสมอ โอกาสที่จะเกิดก็จะน้อยลง คุณสามารถช่วยตัวเองและคนที่คุณรักได้ด้วยการใส่ใจเรื่องการนอนและสุขภาพหัวใจ
FAQs เกี่ยวกับภาวะหยุดหายใจ
- ใหลตายเกิดขึ้นกับคนอายุน้อยได้ไหม?
ได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- นอนกรนทุกคืนคือสัญญาณใกล้ใหลตายหรือไม่?
ไม่เสมอไป แต่ถ้าเป็นกรนแบบสะดุดหรือหายใจขาดช่วง ควรตรวจ Sleep Test
- ใหลตายต่างจากผีอำอย่างไร?
ผีอำเป็นความรู้สึกกดทับขณะนอน แต่ใหลตาย คือการเสียชีวิตจริงจากความผิดปกติของร่างกาย
- การดื่มเหล้าเพิ่มโอกาสใหลตายจริงหรือไม่?
จริง เพราะแอลกอฮอล์ทำให้กล้ามเนื้อคอหย่อนมากขึ้น เพิ่มโอกาสหยุดหายใจขณะหลับ
- วิธีป้องกันใหลตายที่ได้ผลที่สุดคืออะไร?
ตรวจการนอนหลับ รักษาภาวะ OSA ควบคู่กับการปรับไลฟ์สไตล์และควบคุมโรคประจำตัว